Bingöl'de Gezilecek Yerler
Eski kaynaklarda Mingöl (göller bölgesi) olarak geçen Bingöl, bin tane göl anlamını taşımaktadır.
Türkiye’deki gizli cennetlerden biri olan Bingöl’ün tarihi M.Ö. 5000 yıllarına kadar uzanmaktadır.
Bingöl ilimiz, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ilimizdir. Tarihi oldukça eski dönemlere gitmektedir. İl toprakları üzerinde yapılan kalıntı çalışmaları sonucu, bölge Urartu, Pers, Roma, Bizans ve İslam devletleri gibi birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı ortaya çıkmıştır.
Bingöl ve Çevresi, tarih boyunca birçok farklı kültür ve medeniyetin etkisi altında kalmıştır. MÖ 2000 yıllarında Hurri-Urartu devletleri bölgesi hüküm sürmüştür. Daha sonra Medler, Persler, Romalılar ve Bizanslılar bölgeye hakim olmuştur. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'ya Türkler gelmiş ve bölge de Türkler yerleşmiştir.
Tarihi boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Bingöl, 1927 yılında il unvanına sahip oldu. Büyü ilimiz, tarihi ve doğal güzellikleri ile önemli bir turizm merkezi olarak öne çıkan hükümler. Bingöl ilindeki tarihi yapılar arasında, Ulu tarihi Camii, Tarihi Ermeni Kilisesi, Harabeşehir Kalesi ve Baykan Kalesi gibi yapılar yer almaktadır. Ayrıca, Bingöl'ün güzel yaşamı, sıcak su kaynakları, gölleri ve doğal yaşamı da şikayetlerin ilgi odağı olmaktadır.
1- Solhan
Urartular, Hititler, Medler, Asurlular, Persler ve Osmanlılara kadar birçok medeniyetin izlerini bünyesinde barındıran Solhan ilçesi, Bingöl’e merkeze 1 saat uzaklıktadır. Yüzen Adalar ve Zağ Mağarası burada bulunmaktadır.
2- Yüzen Adalar
Gölde yüzen 3 adet adacık bulunmaktadır. Tamamen doğal bir şekilde oluşmuştur ve gölün derinliği yaklaşık 50 metredir. Göl içinde bağımsız olan adaların üzerinde bulunan bitkilerin toprağı sarmasıyla oluşan adacıklar görsel şölen sunmaktadır.
3- Zağ Mağarası
Odacıklardan oluşan mağaralar insan eliyle yapılmıştır. Apartmanvari bir şekilde çok katlı olup, iç mekanlar birbirlerine bağlıdır. M:S: 5. Yüzyıl başlarında Roma İmparatorluğu hüküm sürerken, baskı altında olan Hristiyanların gizli ibadet ve yerleşim yeri olmuştur.
4- Horhor Kaplıcası
Kıği ilçesinde bulunan ve Sabırtaşı kaplıcası olarak da bilinen kaplıca, 52 derece su sıcaklığı ile romatizma, kadın hastalıkları, kireçlenme, bel ağrısı ve yara tedavisi gibi hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir.
5- Kalkanlı Mağarası
Yayladere ilçesi Kalkanlı köyünde bulunan mağaralar, oyma sanatıyla süslenmiştir.
6- Çır Şelalesi
Çir Şelalesi 50 metre yükseklikten dökülmektedir ve en güzel zamanları ilkbahar mevsimidir. Burada piknik yapabilir ve doğa gezintilerine çıkabilirsiniz.
7- Şehit Anıtı
33 Şehit Anıtı olarak da bilinen anıt, Malatya’dan usta birliklerine gitmek için yola çıkan silahsız Türk askerlerine 24 Mayıs 1993 tarihinde PKK militanları tarafından pusu kurulmuştur. Şehit düşen askerlerimiz anısına yapılan anıt, 33 şehidimizi simgeleyecek şekilde 33 metre uzunluğunda bayrak direği ve 10 metrelik bayrağıyla görülmesi gereken yerler arasındadır.
8- Bingöl Ulu Camii
Bingöl merkezde bulunan tek tarihi camidir. Çapakçur Beyi İsfahan Bey tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir.
9- Buban Bacaları
Sancak beldesi, Oğuldere köyünde bulunan Buban Bacaları, Kapadokya bölgesindeki peri bacalarına benzemektedir. Nasıl oluştuğu hakkında kesin bir bilgiye ulaşılamamıştır fakat vadilerin yamacından inen sel suları ve rüzgârın, tüften oluşan kayaları törpüleyerek oluşturduğu düşünülmektedir.
10- Kral Kızı Kalesi (Dano- Hini)
Tepe üzerine kurulmuş olan kale bölge halkı tarafından ‘’Dara Hindir Kella’’ yani Dana’nın Çeşmesi adıyla anılmaktadır. Pers Hükümdarı Dara’nın M. Ö. 7. Yüzyılda kızı için yaptırdığı bilinmektedir.
11- Sebeterias Kalesi
1.derece sit alanı olarak ilan edilen kale, Murat Nehri kenarında bulunmaktadır. Bingöl yaylalarını elinde tutabilmek için, Urartu Kralı Menuas tarafından yaptırılan üç önemli kaleden bir tanesidir. Nehire kıyı olan kaledeki kulelerden birisi, suyun zamanda aşındırmış olması sebebiyle nehre düşmüştür. Günümüze sadece birkaç duvar kalıntısı ve moloz taşları ulaşabilmiştir.
12- Kiğı Kalesi
Üç önemli kaleden birisi de Kiğı Kalesi’dir. Günümüze temeli ve duvar kalıntıları olan üç gözlü yapısı ulaşabilmiştir. Eski kaynaklara göre M.S. 8-9. Yüzyıllarda Erzincan tebaasına bağlı ve Kığıa’nın oğlu Tolon’un buraların hakimi olduğu yazılıdır.
13- Selenk Köprüsü
II. Abdülhamid Han tarafından yaptırılmış olan köprü, günümüze kadar sağlamlığını koruyarak gelmiştir. 28 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğindeki köprü halen kullanılmaktadır.
14- Kübik Mağarası
Karlıova ilçesi Kübik köyü yakınlarında bulunan mağarada Cilalı Taş Devri ve Tunç Devrine ait kalıntılar bulunmaktadır. Duvarlarında oymalar ve işlemeler vardır.
15- Ginç Kalesi
Murat ırmağı kıyısındaki kale, Kayalıklardan destek alarak inşa edilmiştir. Kalenin batı tarafında Hariri yazısı ile yazılmış mezar bulunmaktadır.
16- Vank Kilisesi
Bingöl’ün Kiğı ilçesinde bulunan kilisenin en az 300 yıllık bir yapı olduğu düşünülmektedir.
Bingöl’de Ne Yenir?
Etli ve kurutulmuş sebzeli yemekleri ile zengin mutfak kültürüne sahip olan Bingöl’de;
1- Mastuva: Pirinç, tereyağı ve ayranın katılaşana kadar kaynatılmasıyla yapılan bir yemektir.
2- Tutmaç Çorbası: Yoğurt, un ve kavurma ile yapılan çok ünlü bir çorbadır.
3- Zerde: Su ve pirincin içerisine şeker, bal ve gül suyu gibi tatlandırıcılar katılarak yapılan bir tatlıdır.
4- Sorina Pel: Yufka ekmeklerin rulo yapılarak 2 cm kesilmesiyle yapılır. Kesilen yufkalar sarımsaklı koyu ayrana batırılır üzerine de tereyağı gezdirilir ve fırına verilir.
5- Keledoş : un, su, tuz, sarımsak, tereyağı ve çökelek ile hazırlanan bir yemektir.